 |
| Toyota's Sesfikile rules the streets, but now faces a tag team of taxi-busses from China. |
Sakpas
taxi trio
Danksy stellings soos “spaar R100,000 op ’n soortgelyke
taxi”, kyk al hoe meer mense met nuwe oë na die Sjinese minibussies.
As dit by mense skuif kom, sê taxi base algar dat die
Toyota Sesfikile al die standaarde stel, beide met hul diesel en petrol enjins.
Maar is die Toyota bussie, wat deesdae in
Prospecton, KwaZulu-Natal aanmekaar gebout word, regtig soveel beter as die
Sjinese nuwelinge?
Die Burger het sy lyf taxi-koper gehou en gaan
wiele skop om uit te vind.
Twee Sjinese 16-sitplek minibussues baklei tans die
hardste om kopers van die twee Sesfikile modelle af te rokkel. Hulle is Bejing
Auto Works (BAW) se Springs-saamgevoegde Sasuka 2,7 petrol; en Maxus se volledig
ingevoerde V80 2,5 turbodiesel.
Hulle pryse
Toyota vra R312,100 vir die 2,7 VVT Sesfikile petrol
model, en vanaf R15,500 meer vir die bewese 2,5 D-4D diesel enjin.
Die BAW se 2,7 Sasuka kos R299,990, en die Maxus
V80 2,5D kos R329,900.
BAW handelaars roem dat hul Sasuka egter met
“R70,000 se standaard ekstras” kom en alhoewel die BAW diesel effens duurder as
Toyota se D-4D taxi is, het die Sjinees meer krag en spasie.
Enjins
Al drie taxi het vyfgangratkaste, maar die BAW het
die sterkste enjin onder die trio taxis, met ’n diesel wat 100 kW teen 3,800
rpm en 330 Nm vanaf 1,800 rpm maak.
Hiertoonoor maak Toyota se diesel 75 kW teen 3,600
rpm en 260 Nm tussen 1,600 en 2,400 rpm.
Tussen die twee petrol enjins gee Toyota se
palwisselende kleppe meer krag teen laer toere as Beijing se effens outydse vier-silinder.
Die Japanees maak wat 111 kW teen 4,800 rpm en 241 Nm teen 3,800 rpm gee en die
Sjinees maak 110 kW teen 5,200 rpm en 235 Nm teen 4,000 rpm maak.
Waarborge
en dienste
Op die oog af bied BAW die beste pakket, met ’n
twee-jaar/100,000km waarborg en ’n twee-jaar/200,000km diensplan.
Taxi base weet egter dat vervaardigers se
diensplanne duur is, en verkies daarom om self hulle taxis goedkoper te diens. Dus
bied Toyota net ’n drie-jaar/100,000km waarborg.
BAW se waarborg dek die kortste afstand,
twee-jaar/60,000km waarborg. Al drie taxis het 10,000 km diensintervalle.
Ekstras
Lankal verby is die dae toe Toyota nog naam moes
maak met allerhande ekstras. Deesdae lys Toyota trouens dinge soos ’n waaier,
sigaretaansteker en spaarwiel. Hierteenoor het die Maxus onder andere lugreëling,
’n MP3/radio, LED dagligte en elektriese vensters voor.
Die Maxus is egter amper spartaans ingeklee teenoor
die Sasuka, wat met ’n satelliet-opspoorder kom ,’n GPS vir die bestuurder bied,
en as die ses-luidspreker klankstelsel nie genoeg klank bied nie, is daar ’n
DVD speler met ’n 15,4-duim skerm vir die passasiers.
Die
toetsrit
Om ’n Sesfikile op die pad te ervaar is so maklik
as om vinger in die lug langs die pad te staan, in die eerste Sesfilile wat
stop te klim en dan die bestuurder te vra hoe gelukkig hy of sy met die wa is.
Vir ’n BAW moet mens bietjie meer soek – die
minibus word wel landwyd deur meer as 40 handelaars verkoop, maar die handelaar
is ook tipies die dorp se top tweedehandse-voertuigverkopers wat ingestem om
die bussie aan te koop. Omdat top verkopers weet wat klante soek, is daar geen
probleme as jy ’n toetsrit wil maak nie.
Maxus verkoop deur 12 Mandarin Motor handelaars wat
elk soos Sasuka verkopers ook verskeie ander voertuie verkoop, maar daar eindig
die ooreenkomste. Ons kon oor drie weke in Desember nie daarin slaag om meer te
doen as om net in die Maxus te sit nie.Dalk was dit net die vakansie-naafgeit,
maar ten spyte van afsprake namens die koerant gemaak, was die Maxus se verkopers
telkens onvoorbereid om die bussie op die pad te vat. As verkoopsbaas het Spaull
self sederdien beloof om werk te maak van sulke swak diens by Maxus se herverkopers.
Watter
een om te kies?
In Suid-Afrika is daar net twee soorte
bakkiebestuurders, die in ’n Hilux en die in “ander bakkies”. As jy onder eersgenoemde
groep val, is die Sesfikile al taxi vir jou. Die aandryfstelsels is nie die
kragsitgste nie, maar jy kan gerus wees in die wete dat nie eers Santaco se
manne dit oor milijoene kilometers se daaglikse harde ry kan breek nie.
As jy meer ruimte en krag soek, kies die Maxus –
mits jy natuurlik ’n handelaar kan vind wat een aan jou wil verkoop.
Vir mense wat ’n saamryklub wil begin, wyl brandstof nou al R14/liter draai, is die Sasuka al opsie, met vermaak vir
die pendelaars klaar ingebou.
Die stryd
vir taxi base se harte
In die geveg vir die taxi base se beursies hou die taxi
bemarkers niks terug nie.
Nadat taxi base gekla het die ou, 14-sitplek Sesfikile
het twee sitplekke te min, het Toyota Suid-Afrika dit reggekry om Japan in
rekord-tyd twee esktra sitplekke te laat inbou sonder om veiligheid in te boet en
boonop die materiaal bekleedsel met meer duursame plastiek vervang.
In die proses kan die 16-sitplek Sesfikele se
agterste bank nie meer platslaan nie en die kopstutte het in die slag gebly,
“maar beide is onnodig in ’n minibus toepassing” het Andrew Kirby, Toyota se
senior visie-president van verkope en bemarking in 2012 gesê.
Kort na die nuus het die SA Nasionale Taxi Raad (Santaco)
se hoofuitvoerende beampte Nkuleleko Buthelezi aan sisterkoerant die Witness vertel
dat hy Santaco se lede aangeraai het om nie die Sasuka te koop totdat daar
waarborge is oor die bougehalte en beskikbaarheid van onderdele nie.
Omdat nege uit 10 taxi base in SA aan Santaco
behoort was daar selfs berigte dat die Sasuka nie meer in Springs gebou sou
word nie.
John Jessup, BAW se hoof van verkope en bemarking,
moes vinnig vure doodslaan om die versekering te gee dat die planne om die Sasuka
in Springs te bou, voortgaan, en dat die wa steeds met baie standaard ekstras kom,
soos DVD speler en ’n GPS.
Dit als in ag genome, het Maxus & Maxus SA laasjaar
sommer van meet af alles ingegooi om Santaco te imponeer.
Marc Spaull, handelsnaambestuurder vir Maxus, het
TaxiChoice se hele uitvoerende kommitee Sjina toe gevlieg sodat hulle self kan
sien hoe die eertydse Engelse handelsnaam aanmekaar gesit word. TaxiChoice word
besit deur die trusts van Santaco se eienaars en werknemers en die besigheid se
mandaat is om ’n lys van voertuie en handelaars vir die taxi base aan te beveel
“om die verbruiker te beskerm”.
"Ons het die uitvoerende kommitee vir vyf dae Sjina
toe gevat en die Maxus se produksie asook enjin fabrieke by Shanghai Maxus
Commercial Vehicles te wys,” vertel Spaull.
Hy vertel die Taxi Choice se uitvoerende kommitee
was rerig beïndruk met die moderne monteerlyne. "Shanghai maak meer as
vier miljoen voertuie ’n jaar. Die maatskappy word 100 % deur die regering
besit en het ook ’n 50%-aandeel in General Motors en Volkswagen se plaaslike
groepe,” sê Spaull.
Published in Die Burger motoring supplement 30 Janaury 2013
